بسم الله الرحمن الرحیم
ویژگیهای مکتب سلیمانی از نگاه مقام معظم رهبری مدظله العالی
مِنَ المُؤمِنينَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيهِ فَمِنهُم مَن قَضى نَحبَهُ وَمِنهُم مَن يَنتَظِرُ وَ ما بَدَّلوا تَبديلًا (احزاب /23)
آسمانی شدن سردار سپهبد، شهید حاج قاسم سلیمانی، اگر چه برای ایشان تحقق آرزوی دیرینه بود، اما برای ایران اسلامی و جبهه مقاومت ضایعهای جبران ناپذیر است. شخصیت ملکوتی و کمنظیری که رهبر معظم انقلاب اسلامی مدظلهالعالی در دیدار مردم قم[1] از ایشان به عنوان رفیق خوب، عزیز، شجاع، و خوش‌بخت یاد کردند.
رسانهها و شخصیتها پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی درباره ابعاد شخصیتی ایشان فراوان صحبت کردند. در این میان فرمایشات مقام معظم رهبری مدظلهالعالی پیرامون ویژگیهای این شهید پرافتخار از اهمیت بسزایی برخوردار است که لازم است مورد توجه آحاد ملت ایران و مسئولین نظام قرار گیرد.
تربیت شده اسلام و مکتب امام خمینی ره
پس از شهادت سردار دل‌ها حاج قاسم سلیمانی «مکتب سلیمانی» یا «مکتب حاج قاسم» مورد توجه بسیاری از فرهیخته‌گان بخصوص مقام معظم رهبری مدظله العالی قرار گرفت. ایشان در توصیف حاج قاسم او را تربیت شده مکتب اسلام و امام خمینی ره دانسته و فرمودند: «سردار شهید قاسم سلیمانی نمونه برجسته‌ای از تربیت‌شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود. او همه عمر خود را به جهاد در راه خدا گذرانید. شهادت پاداش تلاش بی‌وقفه او در همه این سالیان بود.»[2] بدون شک آنچه که باعث شد حاج قاسم سلیمانی به یک چهره محبوب بین المللی تبدیل شود و برای اقشار مختلف مردم بویژه جوانان و نوجوانان الگویی قابل اعتماد باشد شخصیت الهی و خود ساخته او بود.
شجاع و مدبر
رهبر فرزانه انقلاب این دو ویژگی سردار شهید را توأمان مورد توجه قرار دادند. به این معنا که هر کدام از این دو بدون دیگری به نوعی نقص به شمار می رود. ایشان درباره این شهید عزیز فرمودند:
«شهید سلیمانی، هم شجاع بود، هم با تدبیر بود؛ صِرف شجاعت نبود؛ بعضی‌ها شجاعت دارند امّا تدبیر و عقل لازم برای به کار بردن این شجاعت را ندارند. بعضی‌ها اهل تدبیرند امّا اهل اقدام و عمل نیستند، دل و جگر کار را ندارند. این شهید عزیزِ ما هم دل و جگر داشت -به دهان خطر میرفت و ابا نداشت؛ نه فقط در این حوادث این روزها، [بلکه] در دوران دفاع مقدّس هم در فرماندهی لشکر ثارالله همین جوری بود؛ خودش و لشکرش- هم با تدبیر بود؛ فکر میکرد، تدبیر میکرد، منطق داشت برای کارهایش. این شجاعت و تدبیرِ توأمان، فقط در میدان نظامی هم نبود، در میدان سیاست هم همین جور بود؛ بنده بارها به دوستانی که در عرصهی سیاسی فعّالند این را میگفتم؛ رفتار او را، کارهای او را [میدیدم]. در عرصهی سیاست هم، هم شجاع بود، هم با تدبیر بود».
«یک نمونه از تدبیر و شجاعت او که این را دشمنانِ او خوب میدانند – شاید بعضی از دوستان ندانند- این بود که او به کمک ملّتهای منطقه یا با کمکهایی که به ملّتهای منطقه کرد، توانست همهی نقشههای نامشروع آمریکا در منطقه‌ی غرب آسیا را خنثی کند. این آدم توانست در مقابل همهی نقشه‌هایی که با پول، با تشکیلات تبلیغاتیِ وسیع آمریکایی، با توانایی‌های دیپلماسیِ آمریکایی، زورگویی‌هایی که آمریکایی‌ها روی سیاستمدارانِ دنیا بهخصوص کشورهای ضعیف دارند، تهیّه شده بود قد علَم کند و این نقشه‌ها را در این منطقه‌ی غرب آسیا خنثی کند. آمریکایی‌ها در مورد فلسطین طرحشان و نقشه‌شان این بود که قضیّه‌ی فلسطین را به فراموشی بسپرند؛ فلسطینی‌ها را در حالت ضعف نگه دارند که جرئت نکنند دَم از مبارزه بزنند. این مرد، دست فلسطینی‌ها را پُر کرد؛ کاری کرد که یک منطقه‌ی کوچکی، یک وجب جا مثل نوار غزّه در مقابل رژیم صهیونیستیِ با آن همه ادّعا می‌ایستد، کاری و بلایی سرِ آنها می‌آورد که آنها سرِ ۴۸ ساعت میگویند آقا بیایید آتش‌بس بدهید؛ اینها را حاج قاسم سلیمانی کرد. دستشان را پُر کرد. کاری کرد که بتوانند بِایستند، بتوانند مقاومت کنند. این چیزی است که برادران فلسطینی ما مکرّر در مکرّر پیش خود بنده گفته‌اند. البتّه من میدانستم امّا آنها هم آمدند پیش ما شهادت دادند. در سفرهای متعدّدی که این رهبران فلسطینی آمدند، همهی آنها این را [گفتند].»
دارای نفوذ کلام و سخنانی قانع کننده
حضرت امام خامنهای مدظلهالعالی درباره این ویژگی سردار شهید سلیمانی فرمودند: «سخنش اثرگذار بود، قانع‌کننده بود، تأثیر‌گذار بود.» حتی برخی از سران اصلاحات، سردار سلیمانی را با این وصف میستودند که سردار وارد هر جلسهای می شد پیروز و در حالی که طرف مقابل را اقناع کرده بود از جلسه خارج می شد. [3]
با اخلاص
رهبر معظم انقلاب مدظله العالی، بالاترین ویژگی سردار شهید سلیمانی را اخلاص ایشان دانسته و فرمودند: «از همهی اینها بالاتر، اخلاص او بود؛ با اخلاص بود؛ این ابزار شجاعت و ابزار تدبیر را برای خدا خرج میکرد؛ اهل تظاهر و ریا و مانند اینها نبود. اخلاص خیلی مهم است. ماها تمرین کنیم در خودمان اخلاص را.» در ادامه نیز پس از یاد آوری تأثیر ایشان در منطقه به خصوص در میان جبهه مقاومت در فلسطین و نوار غزه، با ذکر نمونهای از اخلاص عملی این شهید والا مقام یاد آور شدند: «در جلسهای که ما غالباً با همین مسئولین مختلف که ارتباط با کار او داشتند داشتیم -جلسات رسمیِ معمولی- حاج قاسم یک گوشه‌ای می‌نشست که اصلاً دیده نمیشد. آدم گاهی اوقات میخواست بداند یا استشهاد کند، باید میگشت تا او را پیدا میکرد؛ خودش را جلوی چشم قرار نمیداد، تظاهر نمیکرد.»
اخلاص از ویژگیهای مهم انسان مؤمن است که در توضیح آن در روایتى از پیامبر (صلی الله علیه وآله) خطاب به ابوذر آمده است:
«… وَ مَا بَلَغَ عَبْدٌ حَقَّ حَقِيقِيَّةِ اَلْإِخْلاَصِ حَتَّى لاَ يُحِبَّ أَنْ يُحْمَدَ عَلَى شَيْءٍ مِنْ عَمَلِ اَللَّهِ» بنده هرگز به حقیقت اخلاص نمىرسد، جز آن که دوست نداشته باشد او را بر عمل خدایى، بستایند.[4]
قرآن کریم روش دستیابی به این مهم را در آیات متعددی فراروی ما قرار داده است. پس از آنکه در آیه 9 از سوره انسان، عمل مخلصانهی اهل بیت علیهم السلام را مورد توجه قرار میدهد و میفرماید: «إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا»، در آیهی بعد اخلاص ایشان را این گونه تعلیل میفرماید: «إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا»؛ یعنی راز عمل « لِوجه الله»، در توجه به معاد – که روز پروردگارشان است- میباشد.[5] این تعلیل در آیه 46 از سوره ص نیز درباره دستیابی انبیاء علیهم السلام به اخلاص، اینچنین آمده است: «إِنَّا أَخْلَصْنَاهُمْ بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ»؛ یعنی راز عمل خالصانهی آنان، در توجه به خانهی آخرت است.[6] بر این اساس درخواست شهید مخلص سردار حاج قاسم سلیمانی از بزرگان و مؤمنینی مانند مقام معظم رهبری، حضرات آیات نوری همدانی، جوادی آملی، سبحانی حفظهم الله و … جهت امضای کفن مبارکش در کنار سالها آرزوی شهادت که در ایشان بوده است، نشانگر عمق توجه وی به مساله معاد و اخلاص والای اوست.
آیت الله جوادی آملی از امضای کفن سردار سلیمانی، این چنین یاد کردند: «کمتر وقتی است که من به یاد جناب قاسم سلیمانی باشم و دعا نکنم. ایشان خیلی پیش ما عزیز است. همه ما وامدار شهادت و مجاهدت برادر عزیز ما مرحوم سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی رضوان الله تعالی هستیم. سال قبل که آمده بودند قم، یک دیداری همراه با آقایان دیگر داشت. بعد از اینکه آن آقایان تشریف بردند، گفت حاج آقا من کار دارم. دیدم یک پارچه ای از جیبش بیرون آورد گفت این کفن من است و می خواهم که شهادت بدهید. خوب ما چه صلاحیت داریم که شهادت بدهیم آن هم برای کسی که یک عمری به قرآن و ائمه خدمت کرده، آبروی ما را حفظ کرده. امنیت ما را حفظ کرده. ناموس ما را حفظ کرده. دین ما را حفظ کرده. شرف ما را حفظ کرده. نظام ما را حفظ کرده. حرفهای امام را حفظ کرده. حرفهای رهبر را حفظ کرده. ما گفتیم خیلی خوب، امضا کردیم. گفتیم خدایا تو شاهدی. گفتیم «هو الشاهد»، خدایا تو شاهدی این عزیز ما کارگزار توست. الآن هم به بهترین وجه خدا او را مهمان خود قرار داده. حشر او با انبیاء. حشر او با اولیای الهی. حشر او با شهدای کربلا. حشر او با حسین بن علی بن ابیطالب.»[7]
مراقبت از حدود شرعی در تمام حالات و لحظات
دربارهی این خصوصیت سردار سلیمانی نیز مقام معظم رهبری فرمودند: «یک خصوصیّت دیگر این بود که هم یک فرمانده جنگاورِ مسلّط بر عرصهی نظامی بود، هم در عین حال به شدّت مراقب حدود شرعی بود. در میدان جنگ، گاهی افراد حدود الهی را فراموش میکنند، میگویند وقت این حرفها نیست؛ او نه، او مراقب بود. آنجایی که نباید سلاح به کار برود، سلاح به کار نمیبُرد؛ مراقب بود که به کسی تعدّی نشود، ظلم نشود؛ احتیاط‌هایی میکرد که معمولاً در عرصهی نظامی، خیلی‌ها این احتیاط‌ها را لازم نمیدانند؛ [لکن] او احتیاط میکرد. به دهان خطر میرفت امّا جان دیگران را تا میتوانست حفظ میکرد؛ مراقب جان نزدیکانش، اطرافیانش، سربازانش، همکارانش در ملّتهای دیگر که در کنار او بودند، بود».
به شدت انقلابی و پرهیز کننده از جناحهای سیاسی
از ویژگیهایی که در این برهه از زمان به ویژه لازم است مورد توجه مسئولان نظام باشد، روحیهی انقلابی و انقلابی گری است. رهبر معظم انقلاب در این باره فرمودند: «یک نکته‌ی مهم این است که در مسائل داخل کشور – چون این حرفها غالباً ناظر به مبارزات منطقه‌ای و فعّالیّتهای منطقه‌ایِ او بود – اهل حزب و جناح و مانند اینها نبود، لکن بهشدّت انقلابی بود. انقلاب و انقلابیگری خطّ قرمزِ قطعیِ او بود؛ این را بعضی‌ها سعی نکنند کم‌رنگ کنند، این واقعیّتِ او است؛ ذوب در انقلاب بود، انقلابیگری خطّ قرمز او بود. در این عوالم تقسیم به احزاب گوناگون و اسمهای مختلف و جناحهای مختلف و مانند اینها نبود امّا در عالَم انقلابیگری چرا، به شدّت پایبند به انقلاب، پایبند به خطّ مبارک و نورانیِ امام راحل (رضوان الله علیه) بود.»
پشتیبان ملتهای مظلوم منطقه در برابر نقشههای شوم آمریکا
رهبر فرزانه انقلاب ایشان را مجاهد شجاع و برادر دلسوزی برای ملتهای مظلوم منطقه خوانده و فرمودند: «نقشه‌ی آمریکا در عراق، در سوریه، در لبنان، به کمک و فعّالیّت این شهید عزیز خنثی شد. آمریکایی‌ها عراق را مثل رژیم طاغوتِ ایرانی – رژیم پهلوی؛ ایران در زمان طاغوت- یا امروزِ سعودی می‌پسندند، یک نقطه‌ای باشد پُر از نفت، در اختیار آنها که هر کار مایلند بکنند؛ به تعبیر آن شخص «مثل گاو شیرده»؛ اینها عراق را این جوری میخواهند. عناصر مؤمن عراقی و شجاع عراقی و جوانان عراقی و مرجعیّت در عراق در مقابل این قضایا ایستادند و حاج قاسم (رضوان الله تعالی علیه) به همهی این جبهه‌ی بسیج به عنوان یک مشاور فعّال مدد رساند، کمک رساند، و به عنوان یک پشتیبان بزرگ در آنجا ظاهر شد. شبیه همین قضیّه در مورد سوریه هست، در مورد لبنان هست. در مورد لبنان، آمریکایی‌ها مایلند لبنان را از مهم‌ترین عامل استقلال لبنان -یعنی نیروی مقاومت و حزب‌الله- محروم کنند تا لبنان بی دفاع در مقابل اسرائیل قرار بگیرد که بیاید تا خود بیروت را بگیرد؛ کما اینکه قبلها و سالهای قبل آمدند. حزب‌الله بحمدالله روز‌به‌روز قوی‌تر شد. امروز، هم دست لبنان و هم چشم لبنان، حزب‌الله است؛ و نقش شهید عزیز ما در این حالت یک نقش ممتاز و برجسته است؛ تدبیر و شجاعت، مجاهد شجاع، برادر دلسوز».
شهادتش مهر تأییدی بر زنده بودن انقلاب
حیات و ممات برخی از انسانها، منشأ برکات است و شهید سلیمانی از جمله این دسته افراد است. در این باره مقام معظم رهبری فرمودند: «یک فصل دیگر در مورد شهید سلیمانی، برکات این شهادت عظیم است. این شهید عزیز هر وقت گزارشی میداد به ما -چه گزارش کتبی، چه گزارش شفاهی- از کارهایی که کرده بود، بنده قلباً و زباناً او را تحسین میکردم امّا امروز در مقابل آنچه او سرمنشأ آن شد و برای کشور بلکه برای منطقه به وجود آورد، در مقابل او من تعظیم میکنم. کار بزرگی انجام شد، قیامتی به پا کرد. معنویّت او، شهادت او را این جور برجسته کرد؛ این بدرقه‌های ایرانی و آن بدرقه‌های عراقی؛ در کاظمین، در بغداد، در نجف، در کربلا چه کردند با این پیکر اِرباًاِربا! از روح مطهّر او، از اعماق دل تشکّر میکنیم.»
«شهادت او، زنده بودن انقلاب در کشور ما را به رخ همهی دنیا کشید. عدّه‌ای میخواستند وانمود کنند که انقلاب در ایران از بین رفته است، مرده است، تمام شده – البتّه عدّه‌ای هم سعی میکنند که این اتّفاق بیفتد- [امّا] شهادت او نشان داد که انقلاب زنده است؛ دیدید چه خبر شد در تهران؟ دیدید چه خبر شد در شهرهای دیگر؟ البتّه من برای این حادثه‌ی تلخی که در کرمان پیش آمد و تعدادی از هم‌میهنان عزیز کرمانی ما جان باختند، عمیقاً متأسّفم و متأثّرم و به خانواده‌های آنها تسلیت عرض میکنم، امیدوارم ان‌شاء‌الله ارواح مطهّر این جان‌باختگان هم با شهید سلیمانی محشور بشوند. شهید سلیمانی چشمهای غبارگرفته را باز کرد با این شهادت. دشمنان در مقابل عظمت ملّت ایران احساس خضوع کردند؛ ممکن است به رو نیاوردند امّا چاره‌ای ندارند. آن دشمنی که سعی میکند این مجاهد عظیم‌‌القدر را و این سردارِ فرماندهِ مبارزه‌ی با تروریسم را به عنوان یک تروریست معرّفی کند، آمریکایی‌های بی‌انصاف، آمریکایی‌های دروغ‌گو، آمریکایی‌های هَجوگو که واقعاً ارزشی برای حرفهایشان نمیشود قائل شد، اینها سعی میکردند این جوری عمل کنند؛ ملّت ایران زد توی دهن اینها.»
فرمایشات رهبری معظم نسبت به دشمنی آمریکا در قسمت پایانی مطالبشان بسیار محل تأمل است چرا که ما شاهد حملهی وقیحانه و بیشرمانهی سران آمریکا و رسانههای مزدورش در همان لحظات آغازین پس از شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی رضوان الله علیه به ایشان بودیم. و این نشان میدهد شیطان بزرگ آمریکا، علاوه بر جنگ سخت در عرصهی جنگ نرم نیز به شدت فعال است که در ادامه به گوشههایی از آن اشاره میشود.
[1] . دیدار مقام معظم رهبری با مردم استان قم، مورخ 18/10/1398.
[2] . ۱۳۹۸/۱۰/۱۳.
[3] . سید صادق خرازی، 13/10/1398، سیمای جمهوری اسلامی، برنامهی انتقام سخت.
[4]. بحارالانوار، ج 82، ص 204.
[5]. طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج 20، ص 206.
[6]. بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزيل و أسرار التأويل، ج5، ص: 31.
[7] آیت الله جوادی آملی، ۱۳ دی ۹۸، به مناسبت شهادت سردار قاسم سلیمانی.
